Danubia Een persoonlijke geschiedenis van het Habsburgse Europa
Simon Winder
Vertaler n.v.t.
De geschiedenis van de Donaumonarchie
Wie geïnteresseerd is in Hongarije en zijn geschiedenis komt vroeger of later in aanraking met de Habsburgse periode. Het huis van de Habsburgers regeerde van 1452 tot 1918 over een groot deel van Midden- en Oost-Europa. Hun rijk wordt ook wel de Donaumonarchie genoemd, sinds 1967 kreeg het de naam Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie.
Omdat in dit multiculturele rijk een veelvoud aan volken leefde, mag het gerust een wonder heten dat de Habsburgers zo lang aan de macht konden blijven. Dit gegeven fascineerde de Engelse schrijver Simon Winder. Hij was al jaren geïnteresseerd in dat deel van Midden-Europa waar de Duitse taal gangbaar was (het huidige Duitsland en Oostenrijk) en besloot een boek te schijven over de geschiedenis van dit gebied met als titel ‘Germania’. Tijdens het schrijven van dit boek stuitte hij zo vaak op de Habsburgers, dat hij de verleiding niet kon weerstaan om als een follow-up ook over het Habsburgse rijk een boek te schrijven: ‘Danubia’. Over dit laatste boek gaat deze bespreking.
Onlangs ontdekte ik beide boeken en las ze in één adem uit.
Simon Winder heeft gekozen voor een persoonlijke geschiedschrijving. Hij verwondert zich over historische figuren, situaties en gebeurtenissen. Zijn schrijfstijl is kleurrijk, meeslepend en vaak humoristisch. De werkelijkheid die hij aantreft is soms vreemder dan men zich kan voorstellen.
Hij reist ook veel en brengt verslag uit over de plaatsen die hij bezoekt.
Je leest het bijna 500 pagina’s dikke boek als een roman en blijft benieuwd naar volgende lotgevallen van de Habsburgers.
Simon Winder zou je een ideale leraar of gids kunnen noemen, iemand die mensen aan de hand van intrigerende en soms wonderbaarlijke gebeurtenissen en anekdotes warm kan maken voor de geschiedenis. Aan mij heeft hij een dankbare leerling en hij weet zijn plezier bij het vertellen ook goed op mij over te brengen.
Wel besteedt hij soms te veel ruimte aan persoonlijke stokpaardjes, maar daarvoor is het dan ook een persoonlijke geschiedenis.
Ik kan ‘Danubia’ van harte aanbevelen aan iedereen die in grote lijnen meer wil weten over het Habsburgse rijk en over de rol die Habsburgse huis heeft gespeeld.
‘Danubia’, een persoonlijke geschiedenis van het Habsburgse Europa, Simon Wincer (2015 Spectrum)
Wie verder wil lezen over de Donaumonarchie kan ik de volgende boeken aanraden:
‘Donau’, biografie van een rivier, Claudio Magris (de Bezige Bij 2007)
Een loflied op de Donau waarin sociologische, filosofische en politieke beschouwingen een prachtig beeld schilderen van Midden-Europa. Meer literair van karakter dan Danubia.
‘Steden Lezen’, de stille wording van Europa, Karl Schlögel ( Atlas 2008)
Portretten van Midden en Oost-Europese steden voor en na de val van de Berlijnse muur.
In essays en verslagen roept Schlögel vergeten steden als Koningsberg, Lemberg, Czernowitz, Košice, Brno en Lodz weer tot leven en laat hij zien hoe deze steden aansluiting zoeken bij de moderne tijd.
‘Vergeten koninkrijken’ , de verborgen geschiedenis van Europa, Norman Davies (de Bezige Bij 2013)
Hoewel dit boek niet specifiek over Midden- en Oost Europa gaat, vindt de liefhebber hier een zeer goed gedocumenteerde en toegankelijke geschiedschrijving over dit deel van Europa waarover we nog steeds te weinig weten in het westen.
In dit boek laat Davies verdwenen rijken tot leven komen als Litva, Borussia, Russyn en Galicië.
Hij maakt inzichtelijk via welke ondoorgrondelijke wegen landen als Duitsland, Polen, Oekraïne, Wit- Rusland en de Baltische staten zijn ontstaan.
Gerard Wesselius